Oude Waal 7 is een relatief klein pand, voorheen een winkel plus bovenwoning. De tweede etage werd al jaren afzonderijk verhuurd. De eigenaren uit de 18e eeuw bewoonden nooit het pand; het werd steeds verhuurd. Huurders uit de 18e eeuw zijn vrijwel nooit terug te vinden. 

 

 

Het pand lag destijds in wijk 10, met verpondingsnummer 2756. De verponding bedroeg ca 18,35 gulden. 

Simon Fongers, doopsgezind, kocht het pand voor 2.180 gulden op 3/12/1807 van de Erven Johannes van Valkenburg wednaar van Catharina de Vas en Gezina Eijsinck. Woonde hij in Haarlem en was hij een jurist of politicus? Zijn zoon, Hermanus Fongers, wonend op de Westermarkt, erfde het pand.

Johannes van Valkenburg woonde op de Achtergracht, hoek Amstel. Hij was afkomstig uit Gameren. Zijn vader was een eektapper en verkocht dus azijn. Johannes was 31 jaar oud toen hij in 1767 trouwde in de Waalse kerk met Catharina de Vas, afkomstig van de Oostenburgervoorstraat. Hij bezat een blekerij en glanzerij (van linnen?) buiten de Weesperpoort. In 1778 stierf zijn vrouw. In 1779 hertrouwde hij met Gesiena Eysink. Hij verhuisde naar NZ Voorburgwal, tegenover de Kolk. Hij stierf in 1807 en werd begraven in de Oude kerk. Johannes van Valkenburg kocht het pand op 16/5/1793 voor 7.722 gulden van de Erven Theodorus van Veen 

 

Op deze website staat de familie Valkenburgh uitgebreid beschreven. [https://www.valkenburgh.nl/ped-ammerzoden.html] 

Van Veen was een medicus, RK, woonde aan de Binnenkant, in het 4e huis vanaf de Buiten-Bantammerstraat, waar nu het Scheepvaarthuis staat. In 1781, op 30-jarige leeftijd, trouwde hij met Wijnanda Maria Boekholtz. Zij stierf in 1787; hij in 1792. Hij kocht het onderhavige pand op 9/7/1790 5.118 gulden van de Erven Anna van Dockum wed. Hendrik Ravekes

Hendrik Ravekes kwam uit Assen. Hij woonde in de Leidsestraat tussen Kerkstraat en Keizersgracht toen hij in 1742 op 27-jarige leeftijd trouwde met Anna van Dockum. Daar woonde hij nog steeds toen twee van zijn kinderen in 1749 en 1758 werden begraven. Hij kocht het onderhavige pand samen met Harmijntje Gruntung wed. Johannes van Dokkum op 25 mei 1757 voor 5.268 gulden van de Erven Dirk van Rijsselburg alsmede een pand in de Batavierstraat van de Erven Gerrit Raafkes mede-eigenaar. Zijn schoonzuster, de weduwe Van Dokkum, woonde op de Noordermarkt toen zijn in 1759 werd begraven. Hij stierf in 1770 en woonde toen in de Buiten-Bantammerstraat. Ravekes liet onmondige kinderen na. Zijn weduwe hertrouwde met Herman de Ridder. Zijn zoon Hendrik Ravekes (1765-1841) was van 1802 – 1841 Secretaris van de Maatschappij tot Nut van ‘t Algemeen; in 1784 opgericht om onderwijs, ontwikkeling en maatschappelijke discussie te bevorderen.

Dirk van Rijsselburg woonde in 1716 op de Boomsloot bij de eerste dwarsstraat. Hij kocht het onderhavige pand, genaamde de Omval bij de Nieuwe Bantammerbrug op 17/2/1717 op een publieke veiling voor 3.715 gulden; bovendien het pand daar de stad Arendaal uythangt in de Buiten-Bantammerstraat. (Arendal is een welvarend havenstadje in het zuiden van Noorwegen, dat o.a. hout uitvoerde). Hij trouwde met Margrietje Raafkens, woonachtig op Uilenburg. In 1719 ontving de erfenis zijn moeder uit handen van zijn voogden. In dat jaar was hij 32; de reden is onduidelijk.  Zijn beroep was  blikslager, net als z’n broer Gillis. In 1725 kreeg het echtpaar een dochter. In 1734 kocht hij een pand op de Oude Schans bij de Jonkerstraat. In 1749 bedroeg de huur 220 gulden en Rijsselburg had een inkomen van 800 gulden per jaar.

Lubbertus Witkop die waarschijnlijk van Poolse oorsprong was, en Luthers, was de erfgenaam van Jan Barentsz. Smit. Hij woonde bij het Haarlemmerplein. Hij trouwde in 1693 op 50-jarige leeftijd met Johanna van Lier. In 1683 bedroeg de verponding 2 x 28 gulden = 56 gulden betaald door de gebroeders Lub. & Abraham Witcop. Zij erfden het pand van de weduwe van Hendrick Dominicus uit Esens, Luthers, die in 1681 stierf .  

was een kistemaker op Vlooienburg, afkomstig uit Oost-Friesland. In 1612 trouwde hij met Magdalena Lefebre uit Delft. In 1615 kocht hij een erf op de Houtgracht. Zijn zwagers stonden voor hem borg. Rond 1620 werd zijn zoon Dirck gedoopt. In 1635 was hij overman van het gilde van kistenmakers. Dominicus woonde aan de Houtgracht (nu Waterlooplein) en verkocht daar een erf aan de sefardische gemeente. De weduwnaar Dominicus hertrouwde in 1639 met Elsje Jans, een weduwe. Zij woonde toen op de Waal. In 1640 trouwde zijn zoon Dirck. In 1641 en 1642 woonde hij op Sâo Tomé, 40 km ten noorden van de evenaar, dat in 1641 door de Nederlanders werd bezet, maar door de Portugesen werd heroverd in het jaar daarop.[Klooster, Wim. (2001). K. Ratelband, R. Baesjou, Nederlanders in West-Afrika 1600-1650. Angola, Kongo en São Tomé. ] Dominicus, commandeur te water op S. Tomé, hield een journaal bij van de gebeurtenissen dat bewaard is gebleven in het Nationaal Archief.[Journaal (kopie) gehouden door Cornelis Gerrit Jansen Hasebout en Heijndrick Dominicus van de Nes te St. Thome, van 11 november tot 12 december 1642.] In 1643 was hij gestationeerd op Cabo de Lope, voor de kust van Centraal-Afrika. Hij leerde in die tijd de Zweedse Fin Hendrick Carloff kennen, die zich zou ontwikkelen tot slavenhandelaar. Het kan zijn dat zijn vrouw tijdens zijn afwezigheid logies bood aan zeelieden. In 1645 kregen zij een zoon Hendrick; hij werd boekhouder. In 1652 lieten zij een Dirck dopen, later predikant in Leiden? In 1650-1652 is de verponding betaald door Hendrick Dominicus en Hendrik Abbekens. 5044-281, f. 12. Verponding 28 gulden. Misschien waren zij zwagers. Abbekens werd in 1652 begraven vanaf de Fluwelenburgwal. Het kan zijn dat Dominicus in 1657 hertrouwde in Enkhuizen, [https://www.thijspostma.nl/Patriciers.pdf] en in 1661 gestorven is. Op 7 maart 1661 is hij begraven in NZ Kapel : Hendrik Dominicus van de Waal bij Bantammerstraat in de Twee Steenstucken (Oude Waal 30?). Op 12 december 1681 werd zijn weduwe begraven in Nieuwe Lutherse kerk.  Zijn zoonJan Dominicus (1624-) is in Enkhuizen aangesteld als chirurgijn en kapitein van de schutterij. Dirck, houtkoper, huurde van 1666 een brouwerij op Vlooienburg, genaamd het Zwarte Paard, maar was niet zo succesvol. Zijn zoon Hendrick uit zijn tweede huwelijk trouwde in 1670 met Maria Hondekoeter, de dochter van een chirurgijn op de Oudeschans. Dat betekent ook dat de familie ook gelieerd raakte aan de schildersfamilie Weenix, oorspronkelijk uit de Bantammerstraat. 

 

De Oude Waal werd destijds bewoond door diverse grofsmeden, getuige twee Smidssteegje, op resp. de Kromme en Oude Waal. Velen droegen de achternaam Smit, of Smith. Sommige zullen familie van elkaar zijn geweest.

 

Volgens de kwijtschelding had Jan Barentsz. Smit het pand gekocht op 8 november 1637 op een executieveiling. Die akte is niet bewaard gebleven.

 

Waarschijnlijker is dat Jan Barentsz. (grof- of ijzersmit) het pand, toen al genaamd de Omval,  op 28-11-1631 kocht van Aeltjen Cornelis Potten, wed. Gerrit Wilckes

 

Eerder dat jaar op 24/1/1631 verkocht Jan Barentsz. Smit zijn huisje daarachter in de Jonkerstraat aan Frans Willemsz. Glazemaker. Hij woonde toen al op de Oude Waal, mogelijk in het buurpand. In het jaar daarop verkocht hij nogmaals hetzelfde pand aan Seger Fransz. Ging er wat mis, was het de pest? 

 

In 1630 stierf Jannetje Gerritsdr.

 

In 1624 lieten zij een kind dopen Barent. 

 

 

 

Er is een testament dat slecht leesbaar is, gekriebel. 

de Erven Jan Barentsz grofsmid echtgenoot Jannetge Gerritsdr verkopen op 24/1/1631 de twee blauwe aambeelden aan Jan Jansz. grofsmid, het binnenvaartsgilde aan de oostzijde en de weduwe Willem Bastiaansz (grofsmid) aan de westzijde. Dat pand lag vlak bij de Montelbaanstoren, nu Oude Waal 30.

 

Op 26 april 1608 verkocht Jan Barendsz Smit aan de overlieden van het Binnenlandsvaardersgilde een huis en erve aan breed 70 voet, lang 40 voet, achter 50 voet. Het erf lag bij de Montelbaanstoren en het gaat dus niet om het onderhavige pand. https://archief.amsterdam/archief/5062/17 Hij had dat erf op 17-07-1597 gekocht. https://archief.amsterdam/archief/5062/10

 

Het Moriaanshoofd is een buurpand aan de NW-zijde in het bezit van de familie Michiel Barensz, schilder. Over hem is niets te vinden.

 

Foto’s van de Beeldbank Oude Waal 7